Trendy w biznesie 2020+

W mojej skromnej prasówce na temat trendów 2020 naliczyłam ich ponad 100, a to na pewno tylko ułamek globalnych wizji. Warto mieć szeroką perspektywę, ale nie do przecenienia jest wyznaczanie priorytetów. Wybrałam więc 5, które uważam za kluczowe. Na LinkedIn i Facebook’u poprosiłam o wybór jednego, najważniejszego, który pozwolił mi uszeregować je w kolejności.

Kluczowe moim zdaniem trendy to:

1. Usługi zamiast produktów. Rośnie znaczenie modelu subskrypcji jaki oferują na przykład Spotify, Netflix, Amazon Prime czy producenci samochodów, które można wziąć w długoterminowy najem. Model subskrypcji nie jest nowy (legendarny Dollar Shave Club istnieje już od 2011), ale pojawia się w coraz większej ilości branż – na przykład Burger King zaproponował ostatnio, że w zamian za 5$ miesięcznie (czyli tyle, ile kosztuje 1 Cappuccino w Starbucksie!) możesz pić tyle kawy, ile dasz radę. Usługę znacznie łatwiej dostosować do indywidualnych potrzeb, co idzie w parze z widocznym już od jakiegoś czasu trendem personalizacji.
2. JOMO (joy of missing out) czy digital detox to coraz częstsze zjawiska, dzięki którym próbujemy zachować równowagę między światem online i offline. Jeszcze niedawno mówiliśmy o FOMO (fear of missing out), a dziś projekty typu Mudita Pure (niskoemisyjny telefon bez dostępu do internetu z wbudowanym programem do mindfullnes’u) zbierają rekordowe sumy na Kickstarterze. Obserwujemy też systematyczny odwrót od Social Mediów, które pokazują nieprawdziwą rzeczywistość. Najbardziej cenioną umiejętnością staje się koncentracja i uważność, która w multiekranowym świecie wydaje się prawie niemożliwa.
3. Zmiana komunikacji marek. Dla pokolenia Z ważna jest autentyczność, wiarygodność i sens. Dziś marki, które nie mają tzw. social cause przestają się liczyć. Trend autentyczności widać też doskonale w Social Mediach, gdzie zamiast o influencerach zaczyna się mówić o sinnfluencerach (sinn to po niemiecku sens, są to więc influencerzy, którzy chcą coś zmienić, działać w jakimś celu). Zasięgi mniej budują przeglądy nowych „looków po shoppingu w sieciówkach”, a coraz bardziej wyzwania wokół ekologii, minimalizmu i zero waste. Pokolenie Z posługuje się obrazem, wymaga od marek brania ich pod uwagę w kreowaniu produktów i wchodzenia w dialog, ponad wszystko ceni doświadczenie.
4. Rozwój technologii. Według BrandWatch top 5 technologii, które zrewolucjonizują świat to: nowej generacji technologia mobilna 5G, sztuczna inteligencja wdrażana od algorytmów w market place’ach po rozwiązania oparte o big data i sieci neuronowe, autonomiczne pojazdy, robotyka (nie tylko w przemyśle, ale i na przykład w terapiach zdrowia psychicznego budując nowy obszar robotherapy) i block chain, który doskonale wpisuje się w nurt transparentności w gospodarce.
5. Nowe warunki pracy. Kluczowa staje się elastyczność. Praca zdalna to już oczywistość (a jeszcze niedawno home office był przywilejem tylko dla najwyższych menadżerów), duże firmy jak Microsoft testują 4-dniowy tydzień pracy, a premier Finlandii rozważa wprowadzenie 4-dniowego tygodnia i 6-godzinnego dnia pracy. Coraz ważniejsze dla kandydatów w rekrutacjach są wartości firmy (nie tylko te wypisane na ścianach, ale realnie wprowadzane w życie) oraz personalne marki liderów. Zanim zdecydujemy się na pracę, sprawdzamy na LinkedIn i w innych social mediach z kim w danej firmie będziemy pracować i jakiego stylu komunikacji i zarządzania możemy się spodziewać.

Osobno warto wspomnieć o inspirującym, grubym tomisku jakim jest Trend Book 2020/21 przygotowywany przez Zuzannę Skalską z zespołem.

Od dłuższego już czasu mówimy, że żyjemy w rzeczywistości VUCA (choć ja wolę polski odpowiednik SPAM = Szybkozmienność, Płynność, Arcyzłożoność i Mętność). Tak też nazywa się Trend Book 2020/21 opisujący długoterminowe kierunki zmian, które mogą być inspiracją w wielu branżach i dziedzinach życia.

W biznesie bardzo popularne jest też słowo – DISRUPTION. Szybkość zmian preferencji i uwagi konsumenta powoduje, że nieustannie poszukujemy czegoś, czym możemy zaskoczyć. Wiele oczu zwróconych jest na rynek chiński, to tam dziś powstają kluczowe innowacje, jak np. tzw. „chiński Amazon” czyli Alibaba (ma już 700 mln użytkowników!). Jego innowacyjność to siła napędowa zmian w globalnym e-commerce.

W Chinach obserwuje się 3 kluczowe trendy w e-commerce (źródło: McKinsey):

1. DISINTERMEDIATION – wyeliminowanie pośredników z łańcucha sprzedażowego dzięki rozwojowi digitalu
2. DISAGGREGATION – zmiana sposobu użytkowania wielkogabarytowych produktów jak samochody, czy domy – coraz więcej usług typu car sharing, coraz mniej zakupów
3. DEMATERIALIZATION – zamiana niektórych fizycznych przedmiotów na wirtualne za sprawą druku 3D czy rzeczywistości wirtualnej

Zastanawiam się na ile polskie firmy już dziś powinny brać to pod uwagę. Polski e-commerce rozwija się w dobrym tempie (tutaj do ściągnięcia ciekawy raport: http://www.gemius.pl/wszystkie-artykuly-aktualnosci/raport-e-commerce.html), zmniejsza się ilość ogniw pośredniczących. Popularność usług rośnie, ale daleko nam jeszcze do pozbywania się domów czy telewizorów na rzecz ich wynajęcia. Druk 3D rozwija się w szybkim tempie (ostatnio byłam pod wrażeniem egzoszkieletu Cortex, który umożliwia wydrukowanie w kilka godzin lekkiego, ażurowego zastępnika gipsu idealnie dopasowanego do złamanej ręki czy nogi). Rynek stomatologiczny podbija technologia „drukowania” zębów (w USA to już zresztą standard). VR to temat rzeka, choć ostatnio jeszcze więcej się mówi o XR (Extended Reality), które rozszerza i przenosi świat rzeczywisty do świata cyfrowego. Disintermediation, disaggregation i dematerialisation to trendy, które są już obecne w Polsce, ale na ich rozwinięcie na pewno jeszcze trochę poczekamy.

A co w dłuższej perspektywie?

Jak co roku swoją mapę trendów opublikowała Natalia Hatalska wraz z Future Institute. Pokazuje ona trendy w 4 perspektywach czasowych (foresight – 20 lat i więcej, innovation – 5-20 lat, reactive 1-5 lat, new normal – trendy wiodące obecnie).

Źródło (i definicje trendów):
http://hatalska.com/2020/01/20/mapa-trendow-2020

Z perspektywy biznesowej coraz więcej mówi się o Physical experience czy Senseploration– czyli potrzeby przeżywania, doświadczania. Już dziś spotykamy się z wizją, że centra handlowe w przyszłości będą centrami doświadczeń. Kiedy zakupy przeniosą się już całkowicie do online’u, do sklepów stacjonarnych będziemy przychodzić po to, żeby coś przeżyć (i będziemy gotowi za to zapłacić!). Trend Aging Society (czy wiecie, że do 2040 roku co drugi Polak będzie po 50-tce?) oraz Mind Care jest coraz częściej wykorzystywany przez producentów żywności i kosmetyków. Na rynku pojawiają się kosmetyki stworzone w oparciu o ajurwedę, superfoods czy pomagające spokojnie zasnąć. Dla aktywnych silwersów jest już porcjowana żywność o dobrze sprofilowanym pod kątem wieku makro czy produkty z kolagenem dodawanym do napojów i batoników. Wiele kampanii marketingowych wpisuje się w trend Social Awareness oraz Being Good pokazując odpowiedzialność jaką biorą marki za wpływ na środowisko i społeczeństwo.

Jesteśmy już też na pewno w erze Seamless Tech, gdzie technologia wpisując się w codzienne życie człowieka staje się przez niego prawie niezauważalna. Osobiście przestałam już jakiś czas temu wpisywać cokolwiek w smart phone’ową wyszukiwarkę – mówię po prostu do asystenta Google albo naciskam mikrofon korzystając zVoice Search (przewiduje się, że do 2025 roku będzie to najpopularniejsza metoda wyszukiwania).

Co nas czeka w nadchodzącym roku? Przyszłości nie można przewidzieć, ale można mieć oczy szeroko otwarte i przygotować swój biznes na, co w niedalekiej perspektywie będzie „new normal”.